Hier en Nu, of; Waar je aandacht is, daar is je Qi.
Over het begrip ‘hier en nu’ is al veel geschreven. Gelukkig, want het is een essentieel aspect om te groeien in bewustzijn. De Chinezen die zich bezighielden met de tai chi-filosofie kwamen tot de conclusie dat “waar je aandacht zich bevind, je qi (levensenergie) het krachtigst aanwezig is”. Met andere woorden, waar je je aandacht op richt, daar gaat je energie naar toe. Met je gedachten kun je energie richting geven, kun je energie bundelen. Deze kracht van je denken noemen de Chinezen shen, geestkracht of denkkracht.
De taoïsten gebruiken de term wuwei om bewust te blijven van het hier en nu. Het betekend niet handelen, niet doen. Dit is iets anders als niets doen. Het gaat erom hoe we de dingen doen. Hoe handelen we, gestressed of relaxed, met je aandacht erbij, met je aandacht in hetgeen je nu aan het doen bent of met je aandacht alweer bij iets anders wat je ook nog gedaan wilt hebben.
Wuwei kunnen we ook ‘vertalen’ met ‘to be or not to be’. Er zijn of er niet zijn. Waar ben je met je aandacht, waar is je geestkracht nu op gericht? Daar waar je aandacht is, daar is je qi! Qi staat voor levenskracht, oerkracht of oorspronkelijke (Goddelijke, vitale) kracht.
Waar richt je nu jouw levenskracht op? Wordt je steeds meer ten volle bewust van dit levensprincipe. Het is een wetmatigheid in het leven en in het universum. Waar je aandacht is, daar is je qi, daar is je kracht, houd deze zin steeds vaker in gedachte om eraan te werken dat je met je aandacht in het hier en nu blijft. Het levert zoveel op. Het geeft je zoveel meer energie, kracht en rust. Wuwei staat dus niet voor niets doen, maar voor het nemen van maatregelen om in het hier en nu te blijven. Breng je bewustzijn in actie om in je dagelijkse leven steeds vaker te weten waar je aandacht zich bevind en hem zonodig terug te leiden naar het hier en nu. Waarom wordt wuwei dan toch vaak vertaald als niet handelen?
Van de vipassana meditatie heb ik geleerd dat we steeds geneigd zijn te reageren op allerlei impulsen uit onze omgeving en op impulsen van binnenuit. Er is zoveel afleiding om ons heen, maar er komt ook veel afleiding uit onszelf. Heel veel kleine en grote verlangens borrelen op vanuit de diepte. Zin in iets leuks, zin in iets lekkers, behoefte aan aandacht, behoefte aan aanraking, behoefte aan rust of afleiding, soms is het een eindeloze stroom van wensen die opkomen. Nu kunnen we hier allemaal op ingaan en deze wensen serieus nemen, maar we kunnen er ook voor (leren) kiezen om niet meer te reageren op al deze wensen. Als je je aandacht steeds op deze wensen gericht houd ga je namelijk uit het hier en nu. Je aandacht is immers gericht op een wens, op iets wat er nu niet is. Je aandacht gaat dus naar de toekomst, uit het hier en nu en dan ga je uit je kracht. In de vipassana gebruiken ze de term annicha. Annicha staat voor ontspannen reageren vanuit je geest op alle impulsen in en om ons heen omdat je beseft dat alles continu veranderd. Alles veranderd zo snel dat het niet de moeite waard is om zoveel belang te hechten aan al onze kleine wensen en ook de wensen van anderen. Voor je het weet is je verlangen naar juist dat ene prachtige voorwerp alweer veranderd in een ander verlangen. Juist vanuit het besef dat alles steeds zal veranderen kunnen we beter begrijpen waarom we niet meer hoeven te reageren op alle afleidende wensen. Het zijn juist al deze wensen die onze aandacht versnipperen en leiden tot de verveling en de tienduizend dingen.
Ook in de I Tjing, het boek der verandering uit China wordt gewerkt met de gedachte dat alles veranderd. Vele adviezen uit de I Tjing zijn gebaseerd op het inzicht dat alles veranderlijk is. De I Tjing kun je raadplegen als een orakelboek om antwoord te vinden op vragen omtrent keuzes die je in je leven wilt maken. De sfeer van de antwoorden ademt wuwei uit. Soms wordt geadviseerd om nu in actie te komen, maar meestal wordt je uitgenodigd om vanuit rust en kalmte te handelen.
Hoe kunnen we nu leren om in het hier en nu te blijven?
Hiervoor dienen we ons eerst bewust te worden van het denken. Als je niet weet dat je denkt dan kun je ook niet bewust opmerken wat voor gedachten je hebt. Dit klinkt vrij logisch en eenvoudig, maar het grootste deel van de dag zijn we ons niet bewust van de gedachten die we voortbrengen. We denken niet bewust en daarom merken we het niet dat onze aandacht vervliegt, weg uit het hier en nu. Weg is je qi, weg je innerlijke focus, weg innerlijke kracht want…daar waar je aandacht is daar is je qi.
Uiteraard heeft het gemakkelijke wegvloeien van onze aandacht een reden. De reden is dat we niet willen voelen waar blokkades zitten. We hebben allemaal onverwerkte ervaringen uit het verleden en de emotionele lading ervan dragen we nog bij ons. Deze emotionele lading geeft een onrustig gevoel waar we liever niet mee in contact komen. Daarom kiezen we graag voor afleiding, voor de tienduizend dingen om de confrontatie met ongemakkelijke gewaarwordingen in onszelf te ontlopen.
De tienduizend dingen van het dagelijkse bestaan zijn op zichzelf neutraal, ze zijn niet goed of fout. Ze zijn er gewoon. Het gaat erom hoe we ermee omgaan. Hoe bewust kies je ervoor om een van die tienduizend dingen te doen. Wat is je drijfveer om in actie te komen of juist iets niet te doen.
Van waaruit handel je. Hoe bewust zijn we ons van de beweegredenen om de keuzes te maken die we maken. Hoe bewust leef jij nu? Vanuit welke intentie?
Als je dit ontdekt, dan ontstaat er een keus om verantwoording op te nemen voor je eigen ontwikkeling. Een ontwikkeling die kan leiden naar geluk, rust en eenvoud. Je weet dat er een weg naar binnen bestaat, ondanks de weerstand die we ervaren door de innerlijke blokkades.